Publikacje

Prawo cywilne

Dobra umowa inwestycyjna

Kraków, 25.06.2009 r.

Podstawowe elementy umowy inwestycyjnej

 

Inwestycja z punktu widzenia inwestora to nic innego jak zaangażowanie środków finansowych w pewne przedsięwzięcie w celu czerpania z niego korzyści w przyszłości. Kiedy już pojawi się pomysł na przeprowadzenie danej inwestycji, w pierwszej kolejności skupić się należy na przeanalizowaniu jej warunków finansowych. W praktyce, gdy chodzi o inwestycję połączoną z przystąpieniem do spółki sprowadza się to do przeprowadzenia audytu prawnego i podatkowego kontrahenta, w celu zbadania gruntu inwestycji a dokładnie ryzyk z nią związanych. Kolejnym etapem są prowadzone przez strony negocjacje. Owocem negocjacji powinno być ustalenie warunków współpracy stron przy realizacji przedsięwzięcia, będących podstawą do sporządzenia umowy inwestycyjnej. Umowa inwestycyjna bowiem to nic innego jak prawne ujęcie wynegocjowanych wcześniej biznesowych ustaleń stron. Nie ma jednej recepty na dobrą umowę inwestycyjną, ponieważ tego typu umowa należy raczej do umów bardziej rozbudowanych, z racji tego, iż musi ściśle odpowiadać potrzebom konkretnego projektu. Możliwe natomiast jest wskazanie pewnych elementów czy też schematów, znajdujących zastosowanie w tego typu umowach, które przedstawiam poniżej.

 

Elementy umowy inwestycyjnej:

 

1. Oznaczenie stron

 

Tak w umowie inwestycyjnej jak i w każdej innej umowie konieczne jest oznaczenie jej stron. W umowach inwestycyjnych często mamy do czynienia z więcej niż dwoma stronami kontraktującymi, co praktykowane jest dla zabezpieczenia interesów inwestora. I tak np. jeżeli inwestycja związana z przystąpieniem inwestora do spółki, warto stroną umowy uczynić obok jej wspólników również samą spółkę, ponieważ wspólnicy mając jedynie pośredni wpływ na jej działalność, pewnych zobowiązań, kluczowych dla inwestora zaciągnąć nie mogą.

 

2. Definicje

 

Na potrzeby każdej umowy warto wprowadzić definicje używanych w niej pojęć. Tego typu zabieg czyni umowę bardziej przejrzystą i pozwala na uniknięcie niejasności i ewentualnych sporów przy jej interpretacji. Dokładne określenie pojęć i wskaźników do dokonania obliczeń może mieć duże znaczenie zwłaszcza dla wykonania opcji, jeśli takowe przewiduje umowa, a o których mowa w dalszej części niniejszego opracowania.

 

3. Przedmiot umowy

 

Określenie przedmiotu umowy jest kwestią kluczową dla każdej umowy i zawierać powinno dokładny opis prowadzonej inwestycji. Innymi słowy element ten w przypadku umowy inwestycyjnej wskazywać powinien zamierzony efekt realizacji inwestycji wraz z opisem jej poszczególnych etapów. W tej części zawarte są postanowienia dotyczące zwłaszcza konstrukcji objęcia lub zakupu udziałów lub akcji danej spółki wraz z ceną i warunkami płatności.

 

4. Warunki zawieszające

 

Z racji tego, iż inwestycja wiąże się z lokatą kapitału, często znacznej wartości, uzależnia się jej przeprowadzenie od spełnienia się pewnych warunków (tzw. warunków zawieszających), istotnych dla inwestora, we wskazanych ramach czasowych. Warunki te dotyczyć mogą tak organizacji spółki, której wspólnikiem lub akcjonariuszem ma zostać inwestor, jak tez osiągnięcia pewnej sytuacji finansowej spółki. Przeprowadzenie inwestycji uzależnia się w praktyce najczęściej od zadowalającego inwestora wyniku audytu przeprowadzonego na potrzeby projektu w spółce której dotyczy inwestycja, uzyskania wymaganych zgód, czy pozwoleń, czy też zapewnienia finansowania przedsięwzięcia.

 

5. Przepisy przejściowe

 

W umowie wypada zamieścić również zapisy regulujące kwestie postępowania stron w okresie przejściowym, tj. między podpisaniem umowy, a spełnieniem się warunków zawieszających, od których uzależniona jest realizacja poszczególnych etapów inwestycji. W tym celu wprowadza się z zastrzeżeniem odpowiednich sankcji, postanowienia nakazujące utrzymanie aktualnego, znanego inwestorowi, stanu organizacyjnego i finansowego spółki, a także postanowienia zakazujące np. podejmowania negocjacji w zakresie przedmiotu umowy z osobami trzecimi. Jest to również miejsce na postanowienia dotyczące zakazu zbywania udziałów spółki w tzw. okresie zamknięcia transakcji.

 

6. Działania po przeprowadzeniu inwestycji

 

Kiedy już zrealizowana zostanie inwestycja lub jeden z jej etapów, szczególny nacisk kładzie się na uregulowanie wzajemnych zobowiązań stron dotyczących zarządzania spółką, jej zasobami finansowymi i kadrowymi. Umowa inwestycyjna w tym zakresie zazwyczaj zawiera postanowienia regulujące tworzenie i przyjmowanie biznes planów, czy też ramowe zasady wprowadzenia tzw. opcji menadżerskich dla kluczowych pracowników spółki. Częstą praktyką jest również wskazywanie mechanizmów ewentualnego wyjścia inwestora z transakcji.

 

7. Opcje

 

Powszechnie w tego typu umowach wprowadza się postanowienia regulujące zasady rozporządzania udziałami czy też akcjami spółki. Do najbardziej popularnych należą tzw. opcje przyznawane sobie wzajemnie przez strony umowy. Podstawowymi opcjami są opcja PUT – prawo do żądania, aby druga strona nabyła od niej udziały lub akcje oraz opcja CALL – czyli prawo żądania sprzedaży na rzecz  strony udziałów lub akcji posiadanych przez drugą stronę. Umowa powinna określać zasady i uwarunkowania realizacji opcji oraz warunki finansowe transakcji w ramach opcji.

 

8. Pozostałe postanowienia

 

Oprócz wymienionych wyżej elementów umowy, które przygotowywane są na potrzeby konkretnej transakcji, nie można zapomnieć postanowieniach, które powinny znaleźć się w każdej umowie. Do tej grupy zaliczyć należy postanowienia dotyczące zakazu konkurencji oraz nakazu ochrony informacji poufnych stron, których naruszenie warto obwarować obowiązkiem zapłaty przez stronę naruszającą kary umownej w odpowiedniej wysokości. Standardowymi postanowieniami są zapisy dotyczące odpowiedzialności stron, w tym zwłaszcza za składane drugiej stronie zapewnienia i gwarancje. Strony powinny również uregulować kwestię rozwiązania czy też odstąpienia od łączącej je umowy. Warto również umownie uregulować sposób dochodzenia roszczeń z niej wynikających, np.  poddając ewentualny spór rozstrzygnięciu wybranego przez strony sądu arbitrażowego.

 

Jak z powyższego wynika, umowa inwestycyjna jest dość skomplikowaną umową, każdorazowo sporządzaną na potrzeby konkretnego przedsięwzięcia. Powyższe zestawienie może być traktowane jako pewna wytyczna, natomiast przygotowanie kompletnej umowy powierzyć należy doświadczonemu prawnikowi.

 

Powrót

newsletter

Zapisz się by zawsze być na bieżąco

czytaj więcej...